Page 104 - NU Newsletter 2022
P. 104
Corruption
ុក
រ
រ
ុក
ពុុករលួួយ C or r uption
ពុ ពុ ពុ
ុក
ួយ
ួយ
ួយ
លួ
រ
លួ
លួ
អំំពើ�ើ�ករលួួយ គឺឺជាទម្រ�ង់់នៃ�ភា��ិ�ពើ�ះ �ម្រ�ង់់ ឬ ជាបទពើលួះ ើសម្រ�ហ្មះ ពើសរ ើ ភា�ពើស�ាកិច្បា�ប
ុ
ច
ទណ្ឌដែ�លួពើ�ើើពើ�ើង់ពើ�យបគឺលួ ឬ អំង់គភា�ដែ�លួម្រ�ូវបា�ម្របគឺលួ់ឱ្យយ�វឋា�ៈជា ការដែបង់ដែច្បាកជា�ិ�ស��ំ ៗ �ិង់ករ ិ �ខុស ់
ុ
៍
គ
ឌ
ព
ូ
ំ
ុ
ា
ួ
អាជា�រ ពើ�ើ�ីើទទលួបា�ផលួម្របពើ�ជ�៍ខុសច្បាាប់ ឬ ជាការរ ំពើ�ភអំំណាច្បាពើ�ើ�ីើ នៃ�ការបកស�ួក�ិយ�
់
ុ
គ
ផលួម្របពើ�ជ�៍ឯកជ�របសបគឺលួម្នាា ក់។ អំំពើ�ើ�ករលួួយ អាច្បារួ�ម្នា�សក�ះភា� វ ិ ស�ភា�ពើយ�ឌ័័រ
ុ
ា
ា
ជាពើម្រច្បាើ�រួ�ម្នា�ការសូកបា�់ �ិង់ការកិបពើកង់ប�ំពើ��បើជា�ង់ណាវាក៏អាច្បា ភា �ម្រកើម្រក
ំ
ួ
ំ
់
ធ
័
ម្របដែហ្មលួជាពាក���ឹង់ការអំ�ុវ�តដែ�លួម្រសបច្បាាប់ ពើ�កាង់ម្របពើទស�ួយច្បា�� អំសិ ិរភា��ពើ�បាយ
ុ
ផង់ដែ�រ។ អំំពើ�ើ�ករលួួយ�ពើ�បាយពើកើ�ពើ�ើង់ពើ�ពើ�លួដែ�លួអំាកកា��ដែណ្ឌង់ ច្បា�ពើខុោយសិទធិពើលួើម្រទ�យស�ី�តិ
ំ
ុ
ុ
់
ុ
ា
គ
ឬ សម្នាជិករ�ភិបាលួ�នៃទពើទៀ�ពើ�ើើសក�ះភា�កាង់ឋា�ៈជាបគឺលួិករាជការជាផំវ ូ ការច្បា�ំង់ពើរាគឺ�ករលួួយ�ើម្របពើទសជិ�ខាង់
ុ
ុ
៍
់
់
ពើ�ើ�ីើផលួម្របពើ�ជ�ផ្ទាា លួខុំ�។ ក ម្រ�ិ�អំបរ ំ�ប
ួ
ំ
គ
ត
ក ង់ើ�ការពើបតជាច្បាិ�ច្បាពើពា�សង់�
ា
ួ
អំំពើ�ើ�ុករលួួយដ៏៏សពើ�ើ�ើ� ម្រគឺ�រខុិ ិលួម្រច្បាអំូស
អំំពើ�ើ�ករលួួយ�៏សពើ�ីើ� ម្រ�ូវបា�
ុ
កណ្ឌ�់ថាជាអំំពើ�ើ �ករលួួយដែ�លួពើកើ�ពើ�ើ ង់ពើ� អំំពើ�ើ�ុករលួួយសាធារណៈៈ
ំ
ុ
កាង់កម្រ�ិ�ខុសបផ�របស់រ�ភិបាលួតា�រពើបៀប អំំពើ�ើ�ករលួួយ�ធារណ្ឌៈរួ�ម្នា�អំំពើ�ើ�ករលួួយនៃ��ំពើណ្ឌ ើ រការ�ពើ�បាយ
ុ
ំ
ព
ុ
់
ា
ុ
ុ
៏
ត
ូ
ុ
័
ូ
ាូ
ា
�ួយ ដែ�លួ���រឱ្យយម្នា�ការវ ិ វ�ពើ�ជាម្រប�� ធ �ិង់សម្នាជិក រ�ភិបាលួ�ច្បាជាបលួើសក�ច្បាជាអំំពើ�ើ�ករលួួយកាង់�ំពើណ្ឌ ើ រការដែបង់
ុ
់
ួ
័
�ពើ�បាយ �ិង់ជាម្រប��ពើស�ាកិច្បាម្រសបច្បាាប់។ ដែច្បាកម្រទ�យស�ី�តិ�ធារណ្ឌៈសម្រម្នាបកិច្បាចស�ាជំ�ួយ �ិង់ការជលួ។
ច
ធ
ុ
អំំពើ�ើ�ករលួួយដែបបពើ�� ម្រ�ូវបា�រកពើ�ើញជា
ូ
ទពើ�ពើ�កាង់ម្របពើទសដែ�លួម្នា�រ�ភិបាលួផ្ទាត ច្បា ់
ា
ុ
៏
ការ ឬផ្ទាត ច្បា់ការ បាុដែ�តកម្នា�ពើ�កាង់ម្របពើទសដែ�លួ�ិ�ម្នា�បាូលួើសម្រ�ួ��ិ�ិ�យអំំពើ�ើ
ុ
ុ
�ករលួួយម្រគឺប់ ម្រ��់។
អំំពើ�ើ�ុករលួួយជាប្រ��័ន្ធធ
័
អំំពើ�ើ�ករលួួយជាម្រប��ធ (ឬអំំពើ�ើ
ុ
ុ
�ករលួួយដែ�លួម្នា�ជាទពើ�) គឺឺអំំពើ�ើ�ុក
ូ
រលួួយដែ�លួភាគឺពើម្រច្បាើ�បណាត លួ�ក�ើភា�
់
់
ទ�ពើខុោយរបសអំង់គភា�ឬ�ំពើណ្ឌ ើ រការ�ួយ។
គ
ា
ុ
ា
វាអាច្បាផយជា�ួយ �ន្រ្�ើ តបគឺលួិក ឬ ភាក់ងារ
ុ
ធ
័
ដែ�លួពើ�ើើសក�ះភា��ករលួួយពើ�កាង់ម្រប��ពើ��។ អំំពើ�ើ�ុករលួួយន្ធពើ�បាយ
ុ
ុ
ធ
័
ក តាត ដែ�លួជម្រ�ុញឲ្យយម្នា�អំំពើ�ើ�ករលួួយជាម្រប��រួ�ម្នា� ការម្របដែជង់យក អំំពើ�ើ�ករលួួយ�ពើ�បាយ គឺឺជាការរ ំពើ�ភអំំណាច្បា�ធារណ្ឌៈការ ិ �លួ័យ
ុ
ុ
ា
ា
ត
ុ
់
ំ
ា
ច្បាិ�� អំំណាច្បាកាង់ការសពើរច្បាច្បាិ�ត។ អំំណាច្បាផ្ទាត ច្បា់�ខុ កង់ើ��ម្នាំ ភា�ម្របាកដែខុ�ប។ ឬ ��ធា��ធារណ្ឌៈពើ�យ�ន្រ្�ើ តរ�ភិបាលួជាបពើ��ពើ�ើ�ីើផលួម្របពើ�ជ�ផ្ទាា លួ ់
់
៍
ុ
ក តាត ខាង់ពើម្រកា�ពើ��ម្រ�ូវបា�ពើគឺស�ះ�ថាជា�លួពើហ្ម� នៃ�អំំពើ�ើ�ករលួួយ៖ ខុំ� ពើ�យការជំរ ិ ��រម្របាក់ការពើសាើសំពើអាយម្នា� ការសូកបា�់។ វាកអាច្បាយក
៏
ូ
ុ
ុ
ុ
ា
ួ
ំ
ភា �ពើ�ភលួ�ច្បាង់់បា�លួុយបណ្ឌង់។ ទម្រ�ង់់ដែបបជាអំាកកា�់ការ ិ �លួ័យ ពើ�ើ�ីើរកោខុំ�ឯង់ពើ�កាង់ការ ិ �លួ័យ ពើ�យ
់
ួ
ុ
័
ក ំរ ិ �ខុស់នៃ�ទើផោរ�ិង់�ពើ�បាយផ្ទាច្បា់�ខុ ទិញស�ំឹកពើ��ពើ�យអំ���ច្បាាប់
ព
ុ
ត
ា
ុ
ក ម្រ�ិ�ម្របជា�ិបពើ�យយ�ប ការច្បាលួរួ�វ ិ ស័យសុើវ ិ លួពើខុោយ �ិង់�ម្នា ំ ដែ�លួពើម្របើម្របាសម្របាក់របសអំាកបង់់��ធ។
ូ
់
់
ា
ុ
ភា��ពើ�បាយ�ប ភសតាង់បងាញថាអំំពើ�ើ�ករលួួយអាច្បា
ុ
ុ
ក ំរ ិ �ខុស់នៃ�ការ ិ �លួ័យការ ិ ��ិបពើ�យយ �ិង់រច្បា�ស�ព័�ធរ�ាបាលួ ម្នា�ផលួវ ិ បាកខាង់�ពើ�បាយពើ�យ
ព
ះ
ុ
ដែ�លួ��ម្របសិទធភា� �លួរ�ាម្រ�ូវបា�ពើគឺពើសាើសំម្របាកសណ្ឌូក
់
ំ
័
៌
ំ
ពើសរ ើ ភា��រ��ម្នា��ប ម្រ�លួប់ជា�ិ�ទ�ង់កាង់ការបងាាញអំ� ត
ុ
99
