Page 58 - NU Newsletter 2022

20
20 វិបត្តិនយោ បាយនៅភូមា

វិបត្តិនយោបាយនៅភូមា
21
21

Myanmar coup d'état
Min Aung Hlaing Myanmar coup d'état Aung San Suu Kyi

ា
្
ើ
ឹ
់
ត
់
រ �ជ្របហ្គារពេ�មុ�្និមា�និចាបពេផុតមពេ�ជ្រ�កម្លៃ�ៃ�ុ ១ ដែខ្វះក�មភៈ ឆាា្ ំ ពេជ្រគា�មហិនិរ៉ាយជាត្ពេ�ម្លៃ�ៃ�ុ ១៦ ដែខ្វះក�មភៈការពេចា�ជ្របកានិចនិនិ ២ បដែនិថមពេ�ៀត្
ំ
ួ
ឋ
ា
់
ិ
ំ
់
់
ុ
២០២១ ពេ �ពេ�លដែ�លស្តមា�កដែ�លជាបពេឆាា្ត្តាមដែបបជ្របជាធំិបពេត្យ្យម្លៃនិ �ប�រពេ�ភច្បាប�ំនាក�និង និិងពេចត្នាញ��ញង ឱ្្យមានិភា�ច�ចល�ធារណៈ
់
ិ
ំ
់
ំ
ឺ
់
ើ
្
ិ
់
័
ុ
្
់
ុ
�ណបកសកានិអំំណាចរបស្តជ្របពេ�ស្ត�ស្តមុនិធជាត្ពេ�ើមបូល�ធិជ្របជាធំិបពេត្យ្យ (NLD) ពេ�ម្លៃ�ៃ�ុ ១ ដែខ្វះមុនា និិងមួយពេ�ៀត្�ប�រពេ�ភពេលច្បាប់ការរក្សាការស្តមាា្ត្ផុៃវ ូ
ា
់
�
ជ្រត្ូវ�និ�មា្កពេដាយ Tatmadaw ពេ�ធាមុ�្និមាដែ�លបនាា្ប់មកអំំណាចជ្រត្ូវ ការពេ�ម្លៃ�ៃ�ុ ១ ដែខ្វះពេម�។ �ត្ជ្រត្ឹមម្លៃ�ៃ�ុ ១២ ដែខ្វះពេម�ឆាា្ ២០២១ �និស្តវិល
្
ា
់
ិ
ំ
ា
ុ
្
ួ
ា
ា
ិ
�និជ្រប�ល ឱ្្យរដា្ភ�លពេ�ធាពេនិ�។ កងពេ�ធាមុ�្និមា្ (the Tatmadaw) �ងត្ិច ៧០៧ នាករមមានិទាំំងក�មារជ្រត្ូវ�និស្តមាា្បពេដាយកងកមាាងពេ�ធា
់
ា
្ំ
់
់
ា
់
់
ា
ុ�
ំ
ុ
ំ
្
�
់
�និជ្របកាស្តដាកជ្របពេ�ស្តកងជ្រគាអាស្តនិរយៈពេ�លមួយឆាា្ពេហិើយ�និជ្របកាស្តថ្នា ឬបុូលុស្តពេហិើយ�ងពេហ្គាចណាស្ត់មនិ�ស្ត្ស ៣.០៧០ នាកជ្រត្ូវ�និឃ្មុខ្វះៃ�និ។ ស្តមា�ិក
អំំណាចជ្រត្ូវ�និពេផុះរពេ�ឱ្្យអំ�ពេមបញ្ហាាការម្លៃនិពេស្តវាកមុការពារជាត្ មុនិ អំី�ងឡាំង �ណបក្សស្តមុនិធជាត្ិពេ�ើម្បូុល�ធិជ្របជាធំិបពេត្យ្យ (NLD) ជានិ់ខ្វះុស្តចំនិួនិ៣ រូប
្
គ
ិ
័
់
ំ
ុ
៏
ិ
�
ថ
(Min Aung Hlaing)។ ក�និ�ា្ប ពេ�កុ�ងខ្វះណៈពេ�លក�ងស្តត្ពេ�កងការឃ្មុ�ំឃ្លាំងរបស្ត់បុូលុស្ត ពេ�
់
�
់
ា
ា
្
ឹ
ិ
ពេទាំ�បុជាជ្របជា�និមុ�្និមាភា�ពេជ្រចើនិ ពេ�ញចត្និងល�ធផុលម្លៃនិការពេ�� ដែខ្វះមុនា ឆាា្២០២១ ផុងដែ�រ។
ត
ំ
ធ
ិ
៏
៏
�
ិ
ពេឆាា្ត្កពេដាយ កខ្វះៃនិពេ��និជ្របកាស្តថ្នា ល�ផុលម្លៃនិការពេ��ពេឆាា្ត្ស្តកលដែខ្វះវច័កា
ប្រ�វត្តិិ�សាវតា
ិ
ឆាា្ំ ២០២០ មនិជ្រត្ឹមជ្រត្ូវ ពេហិើយក�និបញ្ហាា្ក�ពេចត្នារបស្ត់ខ្វះៃនិកុ�ងការពេរៀបច ំ ប្រ�វត្តិិ�សាវតា
៏
�
ុ
់
ច
ឋ
ការពេ��ពេឆាា្ត្�ុុមួយ ពេ�ច�ងពេ�លបញ្ជីប�ា្និភា�ជ្រគាអាស្តនិុ។ រ�ជ្របហ្គារ�និ
់
ំ
ពេកត្ពេ�ើងមួយម្លៃ�ៃម�និស្តភាមុ�្និមាជ្រត្ូវពេធំះស្តមបូ� ចពេពា�ស្តមា�ិក ដែ�លជាប ់
ើ
្
ើ
ា
្
់
ា
្
ំ
ពេឆាា្ត្កុ�ងការពេ��ពេឆាា្ត្ឆាា្ំ ២០២០។ ពេហិត្��ូចពេនិ� ការពារក�ឱ្្យការស្តបូ�ស្តចាា ្
ិ
ឹ
ឋ
ើ
ពេកត្មានិពេ�ើង ជ្របធានាធំិបត្ុ វិញ យនិ (Win Myint) និិង�ុជ្របក្សារ�ពេ�កជ្រស្ត ុ
អំី�ង�និស្តីូ�ុ (Aung San Suu Kyi ) ជ្រត្ូវ�និឃ្មុ�ំខ្វះៃ�និរួមជាមួយរ�ឋមស្ត្និត អំនិ�
ុ
ុ
់
រ�ឋមស្ត្និត និិងស្តមា�ិកស្តភារបស្ត�ួកពេ�។
ពេ�ម្លៃ�ៃ�ុ ៣ ដែខ្វះក�មភៈ ឆាា្ ២០២១
ំ
ពេ�ក វិញ យនិ (Win Myint) ជ្រត្ូវ�និពេចា�
ិ
ិ
់
ុ
ៃ
�ធំុជ្របកាស្តឯករ៉ា�្យ�អំងពេ�ស្តពេ�ដែខ្វះមករ៉ាឆាា្ំ ១៩៤៨
ជ្របកានិ�ប� រពេ�ភពេគាលការណដែណនាំយ�� ធ
ុ
ំ
៍
់
នាការពេលើការរត្ត្បូត្ការរ៉ាត្ត្្បាត្ម្លៃនិ�ងកវ�
ឺ
ំ
្
ិ
ឹ
ី
ូ
់
ា
ា
់
់
ុ
់
១៩ កុ�ងដែផុុក� ២៥ ម្លៃនិច្បាបជ្រ�បជ្រ�ងពេជ្រគា� ជ្របពេ�ស្តមុ�្និមា្ ដែ�លជ្រត្ូវ�និពេ��្លថ្នាជាជ្របពេ�ស្តភូមា ជ្រត្ូវ�និ
ា
ី
ិ
ធំមុជាត្ិ។ ហិ�ម��ពេដាយអំស្តរភា�និពេ��យចាបតាំង�ជ្របពេ�ស្តពេនិ���ួល�និឯករ៉ា�្យ� ុ
ថ
័
ធ
់
ុ
ី
ៃ
់
ូ
ុ
ពេ�កជ្រស្ត អំី�ង�និស្ត�ុ ជ្រត្ូវ�និពេចា�ជ្របកានិ ់ អំងពេ�ស្តពេ�ដែខ្វះមករ៉ាឆាា្ំ ១៩៤៨ ។
ុ
ា
់
ី
ិ
ើ
�ប�បំពានិច្បាបជ្រគាអាស្តនិុកវ�-១៩ និិង� ុ ពេ�ចពេនាា្�ឆា្ំ ១៩៥៨ និិង ១៩៦០ ពេ�ធា�និបពេងកត្រដា្ភ�លដែ�រក្សា
ា
ូ
់
ំ
្
់
់
ប�នាចូល និិងពេជ្របជ្រ�ស្តពេដាយខ្វះ�ស្តច្បាបនិូវ ពេ�ក វិញ យិនិ (Win Myint) បពេណាា្�អាស្តនិុមួយតាមបញ្ហាារបស្តពេ�ក អំីូនិ (U Nu)ដែ�លជានាយករ�ឋមស្ត្និត ុ
ើ
ូ
៍
់
ឧបករណវ�យ និិងការ�ំនាក�និង ជា�ពេស្តស្ត ជាបពេឆាា្ត្តាមដែបបជ្របជាធំិបពេត្យយរបស្តជ្របពេ�ស្ត ពេ�ើមបូពេដា�ជ្រ�យ�ពេមាា្�និពេ�
្
�
ំ
្
់
ិ
ុ
ិ
្
់
ុ
ា
ិ
ុ
់
ិ
្
ត
ិ
៍
ុ
�
ុ
ំ
ឧបករណ អាយខ្វះម (ICOM)ចនិនិ ៦ �ជ្រក�មស្តនិតស្តខ្វះរបស្ត់ពេ�កជ្រស្ត និិងឧបករណ ៍ �យ។ ពេ�ធា�និស្តជ្រ�ចត្�ៅររដា្ភ�លស្ត�ុវិលពេ�ើងវិញ បនាា្ប�មានិការ
័
ួ
ិ
ិ
ឹ
ិ
់
្ំ
្
ុ
់
វ�យទាំក�ង (walkie-talkie ) ដែ�លជ្រត្ូវ�និរត្ត្្បូត្ ដាក់កជ្រមត្ពេ�កុ�ងជ្របពេ�ស្ត ពេ��ពេឆាា្ត្ជា�ពេ� ពេ�ជ្របពេ�ស្តភូមាកុ�ងឆាា១៩៦០ ។ មនិ�ល�រឆាា្ំពេជ្រកាយមក
ូ
ិ
�
្ំ
ា
្
មុ�្និមាដែ�លចា�ចជ្រត្ូវ�និការអំនិ�ញ្ហាា្ត្ជាផុៃូវការ�ុភាា្ក់ង្ហារពេ�ធាដែ�លពាក់ កុ�ងឆាា១៩៦២ ពេ�ធា�និ�ពេណះមអំំណាចពេដាយការពេធំះរ�ជ្របហ្គារ ដែ�លស្តថិត្
ើ
ឋ
ា
់
់
ំ
ើ
័
ធ
ើ
�និ ម�និនិឹង�ិញយកមកពេជ្របជ្រ�ស្ត់។ អំុកទាំំង�រ ជ្រត្ូវ�និបញ្ជីីនិពេ�ដាកកងការ ពេជ្រកាមការ�ឹកនារបស្តពេ�ក ណ វនិ (Ne Win ) �និពេធំះឱ្្យមានិរបបពេ�ធា
ឺ
់
ូ
ី
ំ
់
ុ
�
ុ
ើ
ុ
ូ
្
្ំ
្
ឃ្មុ�ំឃ្លាងរយៈពេ�ល�រស្ត�ៅហិ៍ ម�និពេ�លពេធំះើការ�និ��ជ្រម�។ ពេ�កជ្រស្ត ស្ត�ុ �និ រយៈពេ�ល ២៦ ឆាា។ ពេ�ឆាា្ំ ១៩៨៨ ការត្វាជ្របឆាំង�ូទាំំងជ្របពេ�ស្ត�និផុះ��
ា
ី
ំ
ំ
ុ
ំ
់
ុ
ំ
ើ
់
��ួលការពេចា�ជ្របកានិជ្រ�ហិុ�ណឌបដែនិថមពេ�ៀត្ �ប�រពេ�ភបំពានិពេលច្បាបស្តតុ�ុ ពេ�ើងពេ�កុ�ងជ្របពេ�ស្ត។ ការប�ពេ�រពេនិ�ជ្រត្ូវ�និដាកពេឈាា្�ថ្នា ៨៨៨៨ ដែ�លជា
់
53